Abenomics คืออะไร นโยบายเศรษฐกิจญี่ปุ่น

Abenomics คืออะไร

Abenomics (อาเบะโนมิกส์) หมายถึง นโยบายเศรษฐกิจของรัฐบาลญี่ปุ่นที่นำโดย Liberal Democratic Party (LDP) ตั้งแต่การเลือกตั้งทั่วไปในเดือนธันวาคม 2555 ตั้งชื่อตาม ชินโซ อาเบะ ซึ่งดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีญี่ปุ่นสมัยที่สอง ระหว่างปี พ.ศ. 2555 ถึง พ.ศ. 2563

อาเบะเป็นนายกรัฐมนตรีที่ดำรงตำแหน่งยาวนานที่สุดในประวัติศาสตร์ญี่ปุ่น หลังจากอาเบะลาออกในเดือนกันยายน พ.ศ. 2563 โยชิฮิเดะ ซูงะ ผู้สืบทอดตำแหน่งขได้กล่าวว่า ตำแหน่งนายกรัฐมนตรีจะมุ่งเน้นไปที่การสานต่อนโยบายและเป้าหมายของรัฐบาลอาเบะ รวมถึงชุดนโยบายเศรษฐกิจของอาเบะโนมิกส์ด้วย

Abenomics การใช้นโยบายเศรษฐกิจทั้ง 3 ด้าน หรือ “ลูกศรสามดอก” คือ การผ่อนคลายทางการเงินจากธนาคารแห่งประเทศญี่ปุ่น การกระตุ้นทางการคลังผ่านการใช้จ่ายของรัฐบาล และการปฏิรูปโครงสร้างเศรษฐกิจ เป็นการสะท้อน การใช้จ่ายของรัฐบาล และกลยุทธ์การเติบโตที่สร้างขึ้นมาเพื่อกระตุ้นเศรษฐกิจให้มีความสามารถในการแข่งขันกับนานาประเทศ

ในช่วงที่อาเบะดำรงตำแหน่ง อัตราการเติบโตของ GDP ที่เคยเติบโตเพียงเล็กน้อยกลับกลายเป็นเพิ่มสูงขึ้น และอัตราส่วนของหนี้ภาครัฐเมื่อเทียบกับรายได้ประชาชาติก็ทรงตัวเป็นครั้งแรกในรอบหลายทศวรรษ “ลูกศรสามดอก” ในการปฏิรูปเชิงโครงสร้างอาจจะไม่ได้ผลตามที่คาดหวังไว้

แผนการเศรษฐกิจของรัฐบาลญี่ปุ่นภายใต้การนำของนายกรัฐมนตรี ชินโซ อาเบะ (Shinzo Abe)  เป้าหมายหลักของ Abenomics คือการเพิ่มประสิทธิภาพในการเติบโตเศรษฐกิจของญี่ปุ่น โดยการใช้นโยบายเศรษฐกิจทั้ง 3 ด้าน

นโยบายเงิน

การลดอัตราดอกเบี้ยเพื่อเพิ่มการใช้จ่ายของบุคคลและธุรกิจ รวมถึงการใช้นโยบายการปรับปรุงการจัดการเงินต่างๆ ธนาคารกลางเพิ่มปริมาณเงินเข้าระบบเศรษฐกิจจำนวนมากผ่านการซื้อพันธบัตรรัฐบาลคืน เพื่อให้เศรษฐกิจขยายตัวนโยบายเงินที่สดใสและโปร่งใส การปรับปรุงระบบธุรกรรมการเงินของธนาคารเพื่อเพิ่มความโปร่งใสและลดความเสี่ยงในการซื้อขายเงินตรา

นโยบายการคลัง

การใช้จ่ายของรัฐบาล โดยตั้งวงเงินไว้ถึง 2 แสนล้านดอลลาร์สหรัฐ เพื่อพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานทางสังคม เช่น อุโมงค์ สะพาน และถนนที่ทนทานต่อแผ่นดินไหว

ยุทธศาสตร์การเติบโต

การลดอัตราภาษีเพื่อกระตุ้นการลงทุนของบริษัท การเพิ่มการเข้าถึงของธนาคารและการสนับสนุน การปรับปรุงวิธีการลงทุนของรัฐบาล สนับสนุนนวัตกรรมใหม่ในเชิงดิจิทัล โดยเฉพาะเส้นทางรถไฟฟ้า Shinkansen ที่เชื่อมโตเกียวกับโอซาก้า

นโยบายเศรษฐกิจญี่ปุ่น อดีต ปัจจุบัน อนาคต

ภาวะเศรษฐกิจญี่ปุ่นก่อน Abenomics

ในปี พ.ศ. 2539 การเติบโตของเศรษฐกิจรวมในประเทศ (GDP) เพิ่มขึ้นร้อยละ 3 ซึ่งคาดว่าจะฟื้นตัวจากภาวะฟองสบู่แตก ทำให้ราคาสินทรัพย์ที่สำคัญ ในช่วงต้นทศวรรษ 2533 รัฐบาลญี่ปุ่นขึ้นภาษีการบริโภคจาก 3% เป็น 5% ในเดือนเมษายน พ.ศ. 2540 โดยมีเป้าหมายว่าจะเพิ่มขึ้นอีกในปี พ.ศ. 2541 เกิดวิกฤตการเงินในเอเชียตะวันออกและเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ หลังจากการตรึงค่าเงินบาทในวันที่ 2 กรกฎาคม พ.ศ. 2540 ซึ่งส่งผลกระทบอย่างกว้างขวางทั่วทั้งภูมิภาค รายได้ของรัฐบาลลดลง 4.5 ล้านล้านเยนในเวลาต่อมา

เนื่องจากการบริโภคหยุดชะงัก การเติบโตของ GDP ที่กำหนดยังคงต่ำกว่าศูนย์เป็นเวลาเกือบห้าปีหลังจากการปรับขึ้นภาษี ค่าจ้างเฉลี่ยต่อปีของญี่ปุ่นเพิ่มขึ้นระหว่างปี 2535 ถึง 2540 แต่เริ่มลดลงหลังจากการปรับขึ้นภาษีในปี 2540 ตั้งแต่ปี 1997 ค่าจ้างลดลงเร็วกว่า GDP เล็กน้อย

ในปี พ.ศ. 2555 การปกครองภายใต้นายกรัฐมนตรีคนก่อน โยชิฮิโกะ โนดะ ได้ร่างกฎหมายเพื่อเพิ่มภาษีการบริโภคเป็น 8% ในปี 2557 และ 10% ในปี 2558 เพื่อให้งบประมาณแผ่นดินมีความสมดุล การปรับขึ้นภาษีครั้งนี้คาดว่าจะทำให้การบริโภคดำเนินต่อไปได้

ในช่วงที่เศรษฐกิจโลกถดถอย ญี่ปุ่นประสบปัญหาการสูญเสีย GDP จริง 0.7% ในปี 2551 ตามด้วยการขาดทุนอย่างรุนแรง 5.2% ในปี 2552 ในทางตรงกันข้าม ข้อมูลสำหรับการเติบโตของ GDP ที่แท้จริงของโลกนั้นเพิ่มขึ้น 3.1% ในปี 2551 ตามด้วยการขาดทุน 0.7% ในปี 2552 การส่งออกจากญี่ปุ่นหดตัวจาก 746.5 พันล้านดอลลาร์สหรัฐเป็น 545.3 พันล้านดอลลาร์สหรัฐในช่วงปี 2551 ถึง 2552 ซึ่งลดลง 27% ภายในปี 2013 GDP ของญี่ปุ่นอยู่ในระดับเดียวกับปี 1991 ในขณะที่ดัชนีตลาดหุ้น Nikkei 225 อยู่ที่หนึ่งในสามของจุดสูงสุด

ก้าวสู่ยุค Abenomics

Abenomics ประกอบด้วย นโยบายการเงิน นโยบายการคลัง และกลยุทธ์การเติบโตทางเศรษฐกิจเพื่อส่งเสริมการลงทุนภาคเอกชน นโยบายเฉพาะรวมถึงการกำหนดเป้าหมายอัตราเงินเฟ้อที่อัตรา 2% ต่อปี การแก้ไขการแข็งค่าของเงินเยนมากเกินไป การกำหนดอัตราดอกเบี้ยติดลบ มาตรการผ่อนคลายเชิงปริมาณที่รุนแรง การขยายการลงทุนภาครัฐ การดำเนินการซื้อพันธบัตรก่อสร้างโดยธนาคารแห่งประเทศญี่ปุ่น (BOJ) และการแก้ไข พระราชบัญญัติธนาคารแห่งประเทศญี่ปุ่น การใช้จ่ายทางการคลังจะเพิ่มขึ้น 2% ของ GDP ซึ่งมีแนวโน้มที่จะเพิ่มการขาดดุลเป็น 11.5% ของ GDP ในปี 2556

“ลูกศรสามดอก” สองในสามถูกนำมาใช้ในสัปดาห์แรกในยุครัฐบาลของอาเบะ อาเบะประกาศร่างกฎหมายกระตุ้นเศรษฐกิจมูลค่า 10.3 ล้านล้านเยนอย่างรวดเร็ว และแต่งตั้งให้ฮารุฮิโกะ คุโรดะเป็นหัวหน้าธนาคารแห่งประเทศญี่ปุ่น โดยมีหน้าที่สร้างอัตราเงินเฟ้อเป้าหมายที่ 2% ผ่านการผ่อนคลายเชิงปริมาณ แต่ Kikuo Iwata รองผู้ว่าการธนาคารแห่งประเทศญี่ปุ่น แนะนำว่า BoJ ไม่ได้ตั้งเป้าหมาย มีการตั้งราคาเป้าหมายที่ 2 เปอร์เซ็นต์ในสองปี อิวาตะบอกเป็นนัยว่า BoJ จะไม่คลายนโยบายการเงินอีก โดยมีเป้าหมายเพื่อหยุดความซบเซาทางเศรษฐกิจ ไม่นานหลังจากขึ้นภาษีการขายในเดือนเมษายน 2014

การปฏิรูปโครงสร้างต้องใช้เวลามากขึ้นในการดำเนินการ แม้ว่าอาเบะจะเคลื่อนไหวในเรื่องนี้ในช่วงแรกๆ เช่น การผลักดันให้ญี่ปุ่นเข้าร่วมใน Trans-Pacific Partnership

การเลือกตั้งสมาชิกสภาในช่วงกลางปี 2556 ทำให้อาเบะสามารถควบคุมการเมืองได้อย่างสมบูรณ์ แต่รัฐบาลก็แสดงให้เห็นความแตกแยกภายในเกี่ยวกับการปฏิรูปโครงสร้างที่เฉพาะเจาะจง สมาชิกคณะรัฐมนตรีบางคนชอบที่จะลดภาษีนิติบุคคล ในขณะที่คนอื่น ๆ ระวังผลกระทบทางการเมืองที่อาจเกิดขึ้นจากการลดภาษีของบริษัทขนาดใหญ่ ในขณะที่ขึ้นภาษีกับผู้บริโภค กฎหมายแรงงานและการควบคุมการผลิตข้าวได้กลายเป็นประเด็นถกเถียงภายในรัฐบาลของอาเบะ

ผลกระทบ

อาเบะโนมิกส์มีผลต่อการเงินต่างๆ ในญี่ปุ่น ภายในเดือนกุมภาพันธ์ 2013 นโยบายของ Abenomics ทำให้เงินเยนอ่อนค่าลงอย่างมากและดัชนีตลาดหุ้น TOPIX เพิ่มขึ้น 22% อัตราการว่างงานในญี่ปุ่นลดลงจาก 4.0% ในไตรมาสสุดท้ายของปี 2555 เป็น 3.7% ในไตรมาสแรกของปี 2556 ซึ่งเป็นแนวโน้มที่ผ่านมาอย่างต่อเนื่อง

เงินเยนอ่อนค่าลงประมาณ 25% เมื่อเทียบกับดอลลาร์สหรัฐในไตรมาสที่สองของปี 2556 เมื่อเทียบกับช่วงเวลาเดียวกันในปี 2555 โดยมีการดำเนินนโยบายการเงินที่ผ่อนคลายอย่างมาก ภายในเดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2556 ตลาดหุ้นได้เพิ่มขึ้นร้อยละ 55 การใช้จ่ายของผู้บริโภคผลักดันให้การเติบโตทางเศรษฐกิจในไตรมาสแรกเพิ่มขึ้นร้อยละ 3.5 ต่อปี และคะแนนนิยมของชินโซ อาเบะพุ่งสูงถึงร้อยละ 70 การสำรวจ Nihon Keizai Shimbun พบว่า 74% ของผู้ตอบแบบสอบถามชื่นชมนโยบายในการบรรเทาญี่ปุ่นจากภาวะเศรษฐกิจถดถอยที่ยืดเยื้อ

ผลกระทบต่อค่าจ้างและความเชื่อมั่นของผู้บริโภคเงียบมากขึ้น การสำรวจความคิดเห็นของ Kyodo News ในเดือนมกราคม 2014 พบว่า 73% ของผู้ตอบแบบสอบถามชาวญี่ปุ่นไม่ได้สังเกตเห็นผลกระทบของ Abenomics เป็นการส่วนตัว มีเพียง 28 เปอร์เซ็นต์เท่านั้นที่คาดว่าจะเห็นการขึ้นเงินเดือน และเกือบ 70% กำลังพิจารณาที่จะลดการใช้จ่ายหลังจากขึ้นภาษีการบริโภค

ภายใต้ค่าเงินเยนที่อ่อนค่า Abenomics ได้เพิ่มต้นทุนการนำเข้า รวมถึงอาหาร น้ำมัน และทรัพยากรธรรมชาติอื่นๆ ซึ่งญี่ปุ่นต้องใช้เป็นอย่างมาก รัฐบาลอาเบะมองว่านี่เป็นความพ่ายแพ้ชั่วคราว เนื่องจากเงินเยนที่อ่อนค่าลงจะทำให้ปริมาณการส่งออกเพิ่มขึ้นในที่สุด ญี่ปุ่นยังสามารถรักษาดุลบัญชีเดินสะพัดเกินดุล เนื่องจากรายได้จากการลงทุนจากต่างประเทศ ในเดือนธันวาคม 2018 มีการยืนยันว่าเศรษฐกิจญี่ปุ่นเริ่มหดตัวในไตรมาสที่สามของปี 2018 และลดลงมากที่สุดในรอบสี่ปีในช่วงไตรมาสนี้เช่นกัน

รัฐบาลญี่ปุ่นและธนาคารแห่งประเทศญี่ปุ่น (BOJ) ที่มุ่งเน้นไปที่การดึงประเทศออกจากภาวะเงินฝืดจะต้องหารือกับ BOJ คนใหม่ รัฐมนตรีคลัง Shunichi Suzuki  ต้องการที่จะนำพาญี่ปุ่นออกจากภาวะเงินฝืดและมีการเติบโตทางเศรษฐกิจที่มั่นคง นักวิเคราะห์บางคนกล่าวว่าการแก้ไขแถลงการณ์ที่ลงนามเมื่อ 10 ปีก่อนจะช่วยให้ BOJ สามารถปรับเปลี่ยนนโยบายการเงินที่ผ่อนคลายเป็นพิเศษได้อย่างยืดหยุ่นมากขึ้น และสามารถเพิ่มความคาดหวังของตลาดเกี่ยวกับการยุตินโยบายควบคุมผลตอบแทนในระยะสั้น

ภายใต้แรงกดดันอย่างหนักจากนายกรัฐมนตรีชินโซ อาเบะในขณะนั้นให้ดำเนินการเพื่อเอาชนะภาวะเงินฝืด BOJ ได้ลงนามในแถลงการณ์ร่วมกับรัฐบาลในปี 2556 และมุ่งมั่นที่จะบรรลุเป้าหมายเงินเฟ้อ 2% “โดยเร็วที่สุด” คณะบริหารของนายกรัฐมนตรีฟูมิโอะ คิชิดะ มีความกระตือรือร้นที่จะแก้ไขถ้อยแถลงที่มุ่งเน้นขั้นตอนในการเอาชนะภาวะเงินฝืด ซึ่งเป็นเป้าหมายที่ไม่สอดคล้องกับอัตราเงินเฟ้อที่เพิ่มขึ้น

การวิเคราะห์นโยบาย

นโยบายความเข้มงวด

BMI Research แสดงความเห็นว่าเศรษฐกิจญี่ปุ่นจะเข้าสู่วิกฤตการคลังก่อนปี 2020 เนื่องจากปัญหาด้านโครงสร้างพื้นฐาน ได้แก่ หนี้ภาครัฐที่สูง ประชากรที่ถดถอย และการสูญเสียความสามารถในการแข่งขันในอุตสาหกรรมหลัก Anatole Kaletsky เป็นผู้สนับสนุน Abenomics ในยุคแรก ๆ แต่เนื่องจากรัฐบาลญี่ปุ่นตัดสินใจขึ้นอัตราภาษีการบริโภคของประเทศเป็นร้อยละ 10 เขาจึงแสดงความกังวลว่าการขึ้นภาษีอาจสร้างความเสียหายร้ายแรงต่อเศรษฐกิจญี่ปุ่นมากกว่าที่คาดไว้

ในปี พ.ศ. 2540 รัฐบาลญี่ปุ่นได้ขึ้นอัตราร้อยละ 5 จากร้อยละ 3 เพื่อจัดการกับหนี้ที่มีอยู่ร้อยละ 50 ของ GDP ในเวลานั้น โดยสัญญาว่าการปรับขึ้นภาษีจะถูกชดเชย โดยการปฏิรูปภาษีเงินได้ แต่การขึ้นภาษีกลับทำให้การบริโภคในประเทศสะดุด กดดันให้เศรษฐกิจถดถอย ประเทศตกอยู่ในกับดักเงินฝืด เนื่องจากภาวะเศรษฐกิจตกต่ำมาอย่างยาวนานของประเทศ หนี้รวมของรัฐบาลจึงสูงถึง 200 เปอร์เซ็นต์ของ GDP แม้ว่าจะมีการเพิ่มภาษีการขายก็ตาม IMF คาดการณ์ว่าการขึ้นภาษีในปี 2014 จะลดการเติบโตทางเศรษฐกิจของญี่ปุ่นจากร้อยละ 2.5 ในปี 2013 เป็นร้อยละ 1.4 ในปี 2014 แต่ Kaletsky ให้เหตุผลว่าการตกต่ำทางเศรษฐกิจนี้ประเมินต่ำไป

ในเดือนมีนาคม 2014 ผลกระทบด้านลบของการปรับขึ้นภาษี การขึ้นภาษีอาจสร้างความเสียหายต่อเศรษฐกิจญี่ปุ่นอย่างรุนแรงมากกว่าที่คาดการณ์ไว้ล่วงหน้า แม้ว่ารัฐบาลญี่ปุ่นคาดว่าเศรษฐกิจญี่ปุ่นจะฟื้นตัวหลังจากเศรษฐกิจเข้าสู่ภาวะถดถอยในช่วงสั้นๆ แต่ Summers ก็แนะนำว่าการประเมินการฟื้นตัวของญี่ปุ่นนั้นสูงเกินไป

โคอิจิ ฮามาดะ ที่ปรึกษาทางการเงินของชินโซ อาเบะ เตือนว่าการขึ้นภาษีมูลค่าเพิ่มตามแผนอาจส่งผลกระทบต่อเศรษฐกิจของญี่ปุ่นที่เริ่มฟื้นตัวจากภาวะถดถอยและภาวะเงินฝืดที่ยาวนาน รัฐบาลญี่ปุ่นควรชะลอการขึ้นภาษีเพื่อไม่ให้กีดกันการบริโภค โดยเสริมว่านักเศรษฐศาสตร์ เสนอแนะ ให้ค่อยๆ เพิ่มอัตราภาษีทีละ 1 เปอร์เซ็นต์ต่อปี แม้ว่า ฮามาดะ จะกังวลเกี่ยวกับผลกระทบของการขึ้นภาษี แต่เขาคาดว่าการผ่อนคลายทางการเงินโดย BoJ จะสามารถชดเชยผลกระทบเชิงลบได้ โดยใช้โมเดล Mundell-Fleming กับญี่ปุ่น

การอ่อนค่าของสกุลเงินในประเทศสามารถกระตุ้นการส่งออกได้หากเป็นไปตามเงื่อนไขของมาร์แชลล์-เลิร์นเนอร์ หากไม่เป็นเช่นนั้น ดุลการค้าจะแย่ลงในช่วงแรก นับตั้งแต่เหตุการณ์นิวเคลียร์ถล่มฟุกุชิมะในปี 2554 โรงไฟฟ้านิวเคลียร์ในญี่ปุ่นหลายแห่งต้องปิดตัวลง เพื่อทดแทนการผลิตไฟฟ้าที่สูญเสียไป ญี่ปุ่นได้นำเข้าเชื้อเพลิงฟอสซิลเพิ่มเติม ซึ่งทำให้การขาดดุลการค้าของประเทศแย่ลงส่วนหนึ่งเป็นเพราะเงินเยนที่อ่อนค่าลง ค่าไฟฟ้าที่เพิ่มขึ้นอาจส่งผลกระทบต่อธุรกิจต่างๆ ในประเทศ และขัดขวางไม่ให้ประเทศกระตุ้นเศรษฐกิจได้ แต่ Shigeru Ishiba กล่าวว่าผู้คนสังเกตเห็นว่าสามารถจ่ายไฟฟ้าได้โดยไม่ต้องผลิตไฟฟ้าจากนิวเคลียร์

การรีสตาร์ทเครื่องปฏิกรณ์ยังคงเป็นข้อโต้แย้ง การสำรวจทั่วประเทศพบว่า 76 เปอร์เซ็นต์ไม่เห็นด้วยกับพลังงานนิวเคลียร์หรือต้องการให้ญี่ปุ่นลดการพึ่งพาพลังงานนิวเคลียร์ ในขณะที่ในบางภูมิภาค เช่น ชุมชนใกล้กับเมืองเซนได มีโรงไฟฟ้านิวเคลียร์ สร้างงานและเงินอุดหนุนที่เกี่ยวข้อง การรีสตาร์ทเครื่องปฏิกรณ์ได้รับการสนับสนุนอย่างกว้างขวาง เว้นแต่เครื่องปฏิกรณ์นิวเคลียร์จะรีสตาร์ท เงื่อนไข Marshall-Lerner จะไม่เป็นไปตามเนื่องจากการนำเข้าเชื้อเพลิงฟอสซิลมาใช้มากขึ้น

ภาวะเงินฝืด

ภาวะเงินฝืดทำให้ผู้บริโภคคาดหวังว่าสินค้าและบริการจะมีราคาถูกลงในอนาคต ส่งผลต่อการใช้จ่ายในปัจจุบัน ในทางกลับกัน สิ่งนี้ทำให้เศรษฐกิจหดตัวเนื่องจากการใช้จ่ายของผู้บริโภคมีความสำคัญ แม้ว่าพฤติกรรมที่ถูกต้องจะเป็นที่พึงปรารถนาของแต่ละคน แต่ก็สามารถก่อให้เกิดผลที่ไม่พึงประสงค์ต่อเศรษฐกิจโดยรวมได้

Richard Koo คัดค้านแนวคิดที่ว่าประชากรสูงอายุของญี่ปุ่นและกำลังแรงงานที่ลดลงทำให้ญี่ปุ่นประสบปัญหาภาวะเงินฝืดเรื้อรัง การสูงวัยของประชากรนำไปสู่สถานการณ์ที่จำนวนคน (รวมถึงคนเกษียณ) ที่ใช้จ่ายเงินมีมากกว่าจำนวนคนที่ทำงาน อุปสงค์ควรมีแนวโน้มที่จะเกินอุปทาน ดังนั้นประชากรสูงอายุจึงควรมีอัตราเงินเฟ้อ

ค่าจ้างของญี่ปุ่นเริ่มลดลงตั้งแต่ปี 2540 ถึง 2541 และฮิโรชิ โยชิกาวะ ศาสตราจารย์แห่งมหาวิทยาลัยโตเกียว กล่าวว่า ภาวะเงินฝืดที่รุนแรงของญี่ปุ่นเกิดจากการลดลงนี้ เขาให้เหตุผลว่าการผ่อนคลายทางการเงินโดย BoJ นั้นไร้อำนาจ เนื่องจากอัตราดอกเบี้ยใกล้เป็นศูนย์แล้ว ทางออกที่เขาเสนอเพื่อเอาชนะภาวะเงินฝืดคือการผลักดันให้บริษัทต่างๆ จ่ายเงินให้พนักงานมากขึ้น Kikuo Iwata, Etsuro Honda และ Koichi Hamada ไม่เห็นด้วยกับ Yoshikawa ฮามาดะกล่าวว่าหากค่าจ้างเพิ่มขึ้น บริษัทต่างๆ จะไม่สามารถรักษาระดับการจ้างงานในปัจจุบันได้

Womenomics คืออะไร

Womenomics คือ แนวคิดที่เชื่อมโยงกับอาเบะ และมีการพูดคุยกันทั่วโลกว่าความก้าวหน้าของ  ผู้หญิงและการพัฒนาเศรษฐกิจจำเป็นต้องเชื่อมโยงกัน ในญี่ปุ่น เช่นเดียวกับการรับผู้หญิงเข้าทำงานมากขึ้น

อาเบะต้องการให้พวกเขาดำรงตำแหน่งผู้นำ 30 เปอร์เซ็นต์ภายในปี 2563 เขาทำงานเพื่อแก้ไขปัญหาการขาดแคลนสถานรับเลี้ยงเด็กและส่งเสริมให้สถานที่ทำงานรองรับมากขึ้น

บรรดาผู้หญิงจะรู้สึกอยากกลับไปทำงานอีกครั้ง ญี่ปุ่นมีประชากรที่อายุมากที่สุดและมีจำนวนลดลงอย่างรวดเร็วที่สุดในโลก โดยกลุ่มอายุ 15 – 64 ปีคาดการณ์ว่าจะลดลงเหลือ 45 ล้านคนในปี 2600 จาก 77 ล้านคนในปี 2558

Womenomics วิเคราะห์อาเบะ

ผลลัพธ์ของนโยบาย Womenomics นั้นมีความหลากหลาย ในด้านบวก ผู้หญิงญี่ปุ่นจำนวนมากขึ้นเข้าสู่ตลาดแรงงาน ปัจจุบันสูงถึงร้อยละ 66 เปอร์เซ็นต์ และมีจุดรับเลี้ยงเด็กจำนวนมากขึ้นเพื่อรองรับมารดาที่อออกมาทำงาน

นายกรัฐมนตรีชินโซ อาเบะ (อ่านว่า AH-bay) ให้คำมั่นที่จะแต่งตั้งผู้หญิงให้ดำรงตำแหน่งสูงสุดในคณะรัฐมนตรี น่าเสียดายที่ผู้หญิงเหล่านี้บางคนต้องลาออกเนื่องจากเรื่องที่มีผลกับการทำงาน ซึ่งอาจเป็นอุปสรรคต่อความพยายามที่จะส่งเสริมให้ผู้คนจำนวนมากขึ้นในสังคมญี่ปุ่นมองว่าผู้ชายและผู้หญิงมีความสามารถเท่าเทียมกัน แต่โตเกียว เมืองใหญ่ที่มีประชากรพอๆ กับแคนาดา ได้เลือกหญิงคนแรกในปี 2559

เธอเป็นหนึ่งในนักการเมืองที่ได้รับความนิยมสูงสุดของประเทศ และบางคนคิดว่าเธออาจกลายเป็นนายกรัฐมนตรีหญิงคนแรกของญี่ปุ่น ปัจจุบันเธอเป็นผู้นำทางการเมืองที่ได้รับความนิยมสูงสุดของประเทศ และบางคนคิดว่า เธอจะสามารถเป็นนายกรัฐมนตรีหญิงคนแรกของญี่ปุ่นได้

มีเหตุผลให้มองในแง่ดีว่าวัฒนธรรมการทำงานในญี่ปุ่นก็เป็นมิตรกับผู้หญิงมากขึ้นเช่นกัน ตัวอย่างเช่น  บริษัทใหม่ที่มีพนักงานอายุน้อยดูเหมือนจะเปิดรับการเปลี่ยนแปลงมากกว่าบริษัทเก่าที่มีพนักงานสูงวัยผู้เชี่ยวชาญคนหนึ่งกล่าวว่า แม้กระทั่งบรรทัดฐานในการทำงานล่วงเวลาที่เน้นผู้ชายเป็นหลักก็เริ่มเปลี่ยนไป “สิ่งที่เป็นผู้ชายในวัฒนธรรมการทำงานอยู่ภายใต้ความกดดัน” เธอกล่าว “มันเคยเย็นสบายที่จะทำงานถึงเที่ยงคืน ตอนนี้มันแย่มาก”

ผู้หญิงบางคนรู้สึกผิดหวังกับสิ่งที่พวกเขาเห็นว่าเป็นการเปลี่ยนแปลงที่ช้า จะต้องมีความเป็นผู้นำที่กล้าหาญในการเปลี่ยนแปลง “การกีดกันทางเพศที่ฝังลึก” ที่กักขังผู้หญิงจำนวนมากในประเทศนี้ไว้ สิ่งสุดท้ายที่อาจสร้างความแตกต่างในการให้โอกาสและการสนับสนุนแก่ผู้หญิงญี่ปุ่นเช่นเดียวกับผู้ชายญี่ปุ่นคือความเร่งด่วนทางเศรษฐกิจที่ส่งผลกระทบต่อคนญี่ปุ่นทุกคน ในขณะที่ความไม่เสมอภาคทางเพศเป็นที่เข้าใจกันมากขึ้นว่าเป็นประเด็นสิทธิมนุษยชน สำหรับรัฐบาลญี่ปุ่นแล้ว ประเด็นนี้ยังคงเป็นประเด็นสำคัญทางเศรษฐกิจเหนือสิ่งอื่นใด